Κ.Τσουκαλάς:«Η παιδεία δεν νοείται πια ως αδιαίρετο δημόσιο αγαθό»

Υπό τις τρέχουσες παγκοσμιοποιημένες συνθήκες, οι άνθρωποι δεν καλούνται πια να συμβιώσουν ως ισότιμοι πολίτες μέσα σε κοινωνίες που διέπονται από κοινά αποδεκτές συλλογικές αξίες, εθνικές ή οικουμενικές. Ολοένα και σαφέστερα εξωθούνται να επιζήσουν ως χωριστά ανταγωνιστικά άτομα, ο καθένας για λογαριασμό του. Η εκπαιδευτική διαδικασία αποσκοπεί πρωτίστως στην παγίωση αυτής της μεταλλαγής. Στο εξής, όλοι οφείλουν να αποκτήσουν τις δεξιότητες και γνώσεις που θα τους καταστήσουν “απασχολήσιμους”. Ενώπιον μιας αβέβαιης και συνεχώς εξελισσόμενης αγοράς εργασίας, καλούνται να αυτοδιαμορφωθούν ως προοπτικά “ευπώλητοι”. Υπό τους όρους αυτούς, ο καθένας εμφανίζεται ως αποκλειστικά “υπεύθυνος” για την ενδεχόμενη αποτυχία ή ατυχία του.

Η αύξουσα ιδεολογικά σημασία της “διά βίου μάθησης” είναι χαρακτηριστική. Από τη στιγμή που αποδυναμώνεται το αίτημα για μια “διά βίου εργασία”, δηλαδή για μια κατοχυρωμένη “διά βίου επιβίωση”, η θέσπιση “ευκαιριών” για τη συνεχή γνωσιακή αυτοβελτίωση όλων έχει ως αποτέλεσμα την εμπέδωση της υποβολιμαίας ιδέας ότι όλοι οι άνθρωποι είναι πάντα σε θέση να προδιαγράψουν το μέλλον τους.
Ετσι, η παιδεία δεν νοείται πια ως αδιαίρετο δημόσιο αγαθό, αλλά ως σύστημα εξυπηρέτησης εξατομικευμένων σχεδίων, προοπτικών και συμφερόντων. Σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία εντάσσεται η γενικευμένη επιχείρηση δυσφήμησης και υπονόμευσης της δημόσιας εκπαίδευσης και του αυτόνομου δημόσιου πανεπιστημίου. Στο όνομα του ελεύθερου ανταγωνισμού, η παιδεία θα πρέπει να υποταχθεί στα κελεύσματα της ελεύθερης αγοράς συντονιζόμενη με επιχειρηματικά συμφέροντα και αποδεικνύοντας αδιάλειπτα την παραγωγική της αποτελεσματικότητα. Ανεξάρτητα από την τυπική δομή της, η εκπαίδευση δεν καλείται να ομογενοποιήσει την κοινωνία, αλλά να την κατακρεουργήσει στα ανταγωνιστικά άτομα από τα οποία πρέπει να συντίθεται. Σε αυτό ακριβώς συνοψίζεται ο εκπαιδευτικός συγχρονισμός». 16/01/2011

ΤΑ ΝΕΑ-Βιβλιοδρόμιο