Δευτέρα 13 Μαΐου 2013

"Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα, ΧΩΡΙΣ εμένα"

 Της Βασούλας Τσιμινάκη

Επειδή, το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις τη σχολική βία, είναι να σπάσεις τη σιωπή, γι' αυτό κι εγώ μιλώ.
Επειδή, όπως όλα τα θύματα, νιώθω κι εγώ άγχος, φοβίες και ανασφάλεια.
Επειδή βιώνω συστηματική βία από την πολιτεία, (που θα 'πρεπε να με προστατεύει), με απειλές μετακίνησης και απολύσεων, με ασφυκτικές τάξεις, με μείωση μισθού, αλλά και το (φοβερότερο όλων, για μένα), εντελώς "καφκικό" σκηνικό, με την κατάργηση του τεκμήριου της αθωότητας.
Επειδή, μέρα τη μέρα, νιώθω την επιθετική συμπεριφορά της κοινωνίας (που θα 'πρεπε να είναι δίπλα μου), να με έχει απαξιώσει πλήρως, γι' αυτό κι εγώ μιλώ.
Βέβαια, συνεχίζω να κάνω τη δουλειά μου, όπως και πριν  - λίγο πιο αγχωμένα, είναι αλήθεια .
Συνεχίζω ν΄αγαπάω τη δουλειά μου και τους μαθητές μου, όπως και πριν.
Προσπαθώ να δίνω τον καλύτερο εαυτό μου μέσα στην τάξη, όπου εκτός από δασκάλα γίνομαι κλόουν, μαμά, ερασιτέχνης ψυχολόγος, χαμόγελο, φιλάκι, επαγγελματίας δέτης κορδονιών και λύτης προσωπικών διαφορών και, πολλές φορές, μια ζεστή αγκαλιά.
Ό,τι κάνουν και οι συνάδελφοί μου, δηλαδή.
Προσπαθώ να είμαι συνεπής στην περίφημη διδακτέα ύλη, μα και να αυτοσχεδιάζω, να είμαι δημιουργική, να φέρνω τη μαγεία στο μάθημα (όχι πάντα με επιτυχία, ομολογώ), για να κρατήσω το ενδιαφέρον των παιδιών, αλλά και να φέρω τον πραγματικό κόσμο στην τάξη, με προγράμματα και δραστηριότητες που θα τους προετοιμάσουν για την ένταξή τους σ΄αυτόν.
Όπως κάνουν και τόσοι άλλοι δάσκαλοι, δηλαδή.
Φυσικά, αυτά προΫποθέτουν καθημερινή προετοιμασία στο σπίτι, όπου εκτός από τα της οικογένειας, έχεις να κάνεις προσεκτικό σχεδιασμό μαθήματος, διόρθωμα, αναζήτηση προτάσεων και ιδεών από εμπνευσμένους συναδέλφους, στο διαδίκτυο, δημιουργία δικών σου ασκήσεων και φυλλαδίων.
Κι όλα αυτά, όχι επειδή σε υποχρεώνει κανείς, μα επειδή το θες εσύ.
Κι επειδή θες να γίνεσαι καλύτερος, όλο κι ενημερώνεσαι για τις εξελίξεις στο χώρο της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας, και πράγματι, θλίβεσαι, για το πόσα λίγα, απ΄αυτά τα θαυμαστά, μπορείς να εφαρμόσεις στην τάξη, γιατί δεν έχεις τα μέσα, ούτε τις γνώσεις.
Κι αναρωτιέμαι, ποιος, τελικά, θα μπορέσει να αξιολογήσει τη δουλειά του "τεμπέλη" δάσκαλου, εκτός, ΊΣΩΣ απ΄τα παιδιά, που νιώθουν τις όποιες γνώσεις τους προσφέρουμε με το περιτύλιγμα της αγάπης μας;
Έτσι, όταν μπήκα στην τάξη κι είδα, συγκινημένη, στον πίνακα να γράφει "ΚΥΡΙΑ ΕΙΣΑΙ ΤΟ ΔΡΟΣΕΡΟ ΑΕΡΑΚΗ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΦΥΣΗ", δε με πείραξε ούτε ο ενικός του "είσαι", ούτε το ήτα στο "ΑΕΡΑΚΗ'', μα με πείραξε που δεν είμαι παρά μόνο ένα αεράκι, ενώ θα ΄θελα να είμαι θύελλα.

Τετάρτη 1 Μαΐου 2013

Σχολική εφημερίδα: Ρουτίνα ή δημιουργική διαδικασία(ΙΙ)

 «Κύριε, πρέπει  τώρα να τη βαφτίσουμε!». Πρότειναν ίσαμε 25-30 ονόματα! (Στην εφημερίδα συμμετέχει και το 2ο τμήμα της Δ΄τάξης, εξ ου και τα πολλά ονόματα). Από τα πολλά, επιλέξαμε τελικά τέσσερα, με ψηφοφορία. Γράψανε και δυο λόγια, εξηγώντας  γιατί διάλεξαν αυτό το όνομα.
Οι υπεύθυνοι ύλης είχαν το καθήκον να συντονίσουν την ομάδα. Δύσκολο έργο αυτό. Όταν μάλιστα η προσπάθεια ξεκίνησε χωρίς από πριν να υπάρχει υλικό προς συζήτηση, ακόμη δυσκολότερο. Η ανάγκη για  οργάνωση ήταν έντονη. Για αρχή, τους πρότεινα , παίρνοντας αφορμή από τα  καθημερινά μαθήματα, διάφορα θέματα . Η ομάδα όμως χρειαζόταν  κάτι περισσότερο, μια κινητήρια δύναμη. Πώς όμως, πώς;
Μια  λαμπρή ιδέα ήταν η καθιέρωση της τελευταίας ώρας, κάθε Τετάρτης, ως ημέρα συζήτησης των προτάσεών μας. Κάθε ένας και καθεμιά, που είχε μια ιδέα για άρθρο , διακόσμηση ή οτιδήποτε άλλο,  έπαιρνε το λόγο και την ανακοίνωνε στην ολομέλεια. Αν η ιδέα ενδιέφερε κάποιους μαθητές, οι υπεύθυνοι ύλης την κατέγραφαν σε ένα χαρτί, το οποίο στη συνέχεια τοποθετούσαν σε ένα μεγάλο χαρτόνι. Μ’ αυτόν τον τρόπο, δημιουργήθηκε  μια λίστα από ενδιαφέρουσες προτάσεις. Τώρα,  αν η ιδέα  κάποιου απορριπτόταν,   μπορούσε  να ασχοληθεί μόνος του με το θέμα, αν επέμενε. Κατόπιν, οι μαθητές περνούσαν  από τα αναρτημένα θέματα  και σημείωναν το όνομά τους, στο θέμα που θα τους ενδιέφερε να ασχοληθούν. Σχηματίστηκαν ομάδες κι  η κάθε ομάδα έπρεπε να φροντίσει μόνη της, για το πώς θα οργανώσει και τελικά θα γράψει το θέμα της.
 Την Παρασκευή, η κάθε ομάδα είχε την γωνιά εργασίας της. Η γωνιά των σκιτσογράφων, η γωνιά των ρεπόρτερ και γωνιές των διαφόρων θεμάτων των συντακτών. Έπρεπε να υπάρχει ησυχία, πράγμα που δεν ήταν εφικτό πολλές φορές, γιατί, συχνά, τα μέλη διαφωνούσαν για το πώς πρέπει να χειριστούν το θέμα που θα γράψουν. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που μια ομάδα κατέληγε σε καβγά, δημιουργώντας πρόβλημα στο σύνολο της τάξης. Δημιουργήθηκε ανάγκη συντονισμού της ομάδας .Αποφάσισαν να εργαστούν συνεργατικά με  ρόλους. Στο τέλος, χρησιμοποιώντας κυρίως το ρόλο του συντονιστή στο πλαίσιο επικοινωνίας της ομάδας, κάποιος αναλάμβανε να ρυθμίσει τη ροή της συζήτησης για το ποιες ιδέες, τελικά, θα επέλεγαν για το άρθρο τους.
    Τους πρότεινα να καταγράφουν αρχικά τις ιδέες τους.Οι εννοιολογικοί χάρτες, η τεχνική της χαρτογράφησης,ήταν εργαλείο που χρησιμοποιούσαμε συχνά στην καθημερινή μαθησιακή διαδικασία. Έτσι, όπου ήταν εφικτό, το χρησιμοποιούσαν  για να αποτυπώσουν τις ιδέες τους. Καθένας τις αποτύπωνε στο δικό του χαρτί. Στη συνέχεια τις ένωναν σε ένα κοινό χάρτη. Τώρα, είχαν ένα σύνολο ιδεών για να ξεκινήσουν.
Φάνηκε στην πράξη πως οι μικρές ομάδες, δύο-τριών ατόμων δούλευαν καλύτερα. Οι μεγάλες ομάδες χρονοτριβούσαν συχνά. Επιδίωξα, λοιπόν, να δουλεύουν σε μικρότερες ομάδες.
Όταν το άρθρο ολοκληρωνόταν από την ομάδα, παραδινόταν στην ομάδα των διορθωτών. Να σημειώσω εδώ, ότι  και οι διορθωτές(όπως όλοι, ανεξάρτητα ρόλου) συμμετείχαν σε διάφορες ομάδες. Όταν όμως έπρεπε να δουν ένα άρθρο, αποχωρούσαν από την προηγούμενη εργασία τους κι αναλάμβαναν να το ξανακοιτάξουν. Οι κριτικοί μας αναγνώστες είχαν την ευκαιρία να το ξαναδιαβάσουν και να διορθώσουν εκφραστικά ό,τι θεωρούσαν ότι έπρεπε να αλλαχτεί. Στη συνέχεια, το έδιναν πάλι στην ομάδα που το σύνταξε, για να δουν αν συμφωνούσαν με τις αλλαγές. Την τελική υπογραφή ότι είναι έτοιμο έβαζαν οι υπεύθυνοι ύλης, οι οποίοι έριχναν μια τελευταία ματιά στο κείμενο. 
    Κάποια στιγμή,  ανακοινωνόταν στην ολομέλεια, για να πει όποιος ήθελε τη γνώμη του. Ο φυσικός διάλογος μεταξύ των μελών,  λοιπόν, γίνεται σε μια αυθεντική κατάσταση, αφού οι ομιλητές επικοινωνούν με σκοπό,μέσα σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Είχαμε, όμως, συμφωνήσει σε δυο-τρία βασικά σημεία: Να προσέχουμε τις επαναλήψεις λέξεων, την αποτελεσματικότητα του άρθρου, δηλαδή, το αν ήταν μέσα στο στόχο του θέματος και τέλος, αν το ύφος  ήταν ανάλογο με το περιεχόμενο και τον αρχικό σκοπό του. Εξάλλου  η εξέταση των κειμένων με βάση τα χαρακτηριστικά στοιχεία της υπερδομής τους, η αποτελεσματικότητα τους, καθώς και το ύφος τους, ήταν δουλειά που κάναμε στα μαθήματα, όταν εξετάζαμε διάφορα είδη κειμένων.
Θα ήθελα να σημειώσω κι εδώ, πώς αυτό που επιδίωκα ήταν τα κείμενά τους να έχουν την οπτική τη δική τους κι όχι την δική μου.  Θέλω να πω, πως δεν ήταν δυνατόν η αφηγηματική συνήθως αντίληψη  των γεγονότων που έχουν οι μαθητές σε αυτήν την ηλικία, να μετατρέπεται σε αιτιοκρατική,  που είναι πάνω από τις δυνατότητές τους. Όπου ήταν εφικτό, όμως,  ανάλογα με την ομάδα, υπήρξε κι επαρκής αιτιολόγηση του θέματος. Γι’ αυτό το λόγο, δεν υπήρξε καμιά παρέμβαση  στα κείμενα από εμένα. Όπου,  όμως, διαπιστωνόταν κάποιο πρόβλημα, έδινα μεν βοήθεια, αλλά το αποτέλεσμα των αλλαγών ήταν και πάλι δικό τους .
 Τα κείμενα συνήθως υποστηρίζονταν και από ένα σκίτσο ή μια ζωγραφιά. Ένας σκιτσογράφος αναλάμβανε να  το διαβάσει , αν ήθελε το συζητούσε με αυτούς που το έγραψαν και στην συνέχεια αναλάμβανε να  το αποδώσει με την φαντασία του.
Πλέον, τα ολοκληρωμένα άρθρα, την Δευτέρα και την Τρίτη, μπορούσαν να γραφτούν  την ώρα του μαθήματος των υπολογιστών. Από την Παρασκευή είχανε ήδη ορίσει ποιοι θα γράψουν τα άρθρα, με άδεια της κυρίας της Πληροφορικής. Τη διαδικασία, όμως, της πληκτρολόγησης των άρθρων την μετέφερα με δική μου ιδέα στην τάξη. Έστησα τρεις φορητούς υπολογιστές την Παρασκευή κι αποτέλεσαν μια επιπλέον γωνιά. Τούτο έγινε γιατί διαπίστωσα, πως ήταν κάτι που το έκαναν με μεγάλη χαρά  και οι μαθητές μου με μαθησιακές  δυσκολίες. Ήταν μεγάλη η όρεξή τους να πληκτρολογούν κείμενα. Όντως, λοιπόν, η επιλογή του να έχω τους φορητούς υπολογιστές στην τάξη μείωσε πάρα πολύ τη φασαρία κι ομολογουμένως,τους  έδωσε μεγαλύτερα περιθώρια ενεργής εμπλοκής.
Αλλά τι γίνεται με τους ρεπόρτερ;
Εδώ το 3ο(και τελευταίο) μέρος